Dbając o bezpieczeństwo planów filmowych i myśląc o przeciwdziałaniu zagrożeniom już na etapie projektowania działań, chciałbym zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii związanych z planowaniem użytkowania podnośnika oświetleniowego (tzw. zwyżki) w określonej lokacji.

• Pamiętajcie o niezastawianiu (nawet tylko na chwilę) 😊 bram ewakuacyjnych, wyznaczonych miejsc zbiórki do ewakuacji, dróg pożarowych oraz o nieograniczaniu dostępu do infrastruktury przeciwpożarowej takiej jak podziemne hydranty.

• Uwzględniajcie nośność lokalnych dróg, mostów, mostków, przepustów, ograniczenia wprowadzone dla poruszania się pojazdów o masie całkowitej powyżej 3,5 tony (często działania w takich obszarach będą wymagały odrębnych zgód zarządcy drogi czy budowli mostowej, a za dobry przykład może posłużyć most księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie z ograniczeniem ruchu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t).

• Upewnijcie się, czy prześwit bram, rozmieszczenie innych przeszkód terenowych umożliwi bezpieczny przejazd podnośnika oraz jego bezproblemowe rozstawienie w miejscu planowanych działań.

• Przyjrzyjcie się podłożu (rodzajowi gruntu) pod kątem przejazdu i postoju ciężkiego samochodu ciężarowego, z uwzględnieniem możliwości wystąpienia silnych opadów deszczu (w tym punkcie warto zebrać wywiad u właściciela lub administratora terenu, gdyż wiedza taka może posłużyć do podjęcia decyzji o zamówieniu pojazdu o właściwościach terenowych czy pojazdu z dłuższym wysięgnikiem, który będzie mógł stanąć nieco dalej, ale na utwardzonym podłożu).

• Upewnijcie się, że linie energetyczne oraz przewody elektryczne rozpięte w obszarze przejazdu podnośnika oraz w miejscu zaplanowanej dla niego pracy nie stwarzają zagrożenia. Wszelkie nierozpoznane przewody traktujcie jako elektryczne/energetyczne.
• Zweryfikuj występowanie infrastruktury podziemnej w miejscu przejazdu czy pracy podnośnika, która szczególnie w warunkach zimowych może nie być słabo widoczna, a której nie uwzględnienie może spowodować zapadnięcie się kół / podpór podnośnika, uszkodzenie infrastruktury wod-kan, awarii czy wręcz przyczynić się do wystąpienia wypadku. Przykładem może być wjechanie ciężkiego pojazdu na fontanny i zarwanie się podłoża, co spowodowało nie małe koszty.
  • Komora ciepłownicza (z reguły w formie kwadratu lub prostokąta, często charakteryzuje się równomiernie rozmieszczonymi dwoma lub czterema włazami)

• Studnie telekomunikacyjne (zazwyczaj o jednej lub dwóch pokrywach)

•   Wpusty kanalizacyjne

• Pokrywy kanałowe

•  Infrastruktura gazowa (często zasuwy gazowe oznaczone jak nie jako gaz lecz jako woda lub nie posiadają oznaczeń)

• Dokonajcie weryfikacji podziemnej infrastruktury obiektowej, tj. parkingów podziemnych, zbiorników paliw, zbiorników wody, piwnic, fontann etc.

Wiedźodzielnia:

• Jak czytać tzw. tabliczki?

Zarówno sieć hydrantowa, jak i wodna oraz gazowa oznaczone są tzw. tablicami orientacyjnymi. Tabliczki te możemy znaleźć na budynkach, ogrodzeniach, słupach oraz latarniach w niedalekiej odległości od istniejącej infrastruktury podziemnej (zasuwy, hydrantu) lub naziemnej (hydrantu naziemnego). Niezależnie od tego, jakiego typu instalacji dotyczy tabliczka, jest ona skonstruowana według tego samego schematu. Na górze z lewej strony znajduje się litera oznaczająca typ konkretnej instalacji (np. H to hydrant, O – odpowietrznik, Z – zasuwa, Km – kompresor w instalacji gazowej), a liczba obok niej to numer konkretnej instalacji.

Liczba obok przekreślonego kółka (symbol fi) oznacza średnicę przewodu (w milimetrach). Natomiast pod liniami w kształcie litery T znajdują się „współrzędne” danej instalacji. Na przykład hydrant oznaczony tak, jak na tabliczce powyżej, znajdowałby się 1,1 metra na lewo, w odległości 8,4 metra od tej tabliczki. Tabliczki oznaczające wodociąg są białe, hydrant – czerwone, a instalację gazową – żółte.

• Statystycznie najwięcej awarii podziemnych przewodów wodociągowych czy magistral ciepłowniczych ma miejsce, gdy temperatura powietrza przechodzi przez zero w dół i w górę. Choć awarie wodociągowe nie zdarzają się często, należy liczyć się z możliwością ich wystąpienia, a co z a tym idzie – szybkiego podmycia podpór podnośnika i stworzenia zagrożenia dla jego bezpiecznej pracy.

• Urządzeniem, które ułatwia odnajdowanie pod śniegiem pokryw studni kanałowych, studzienek, hydrantów – jest wykrywacz metalu.
• Podczas występowania mrozów, zdąża się iż ziemia bezpośrednio przy komorach ciepłowniczych nie jest zamarznięta i może spowodować zakopanie się kół pojazdu ciężarowego.
• Temperatura wody w magistrali ciepłowniczej podczas mrozów potrafi być przesyłana w temperaturach dochodzących do 120 ^oC, dlatego przebywanie w sąsiedztwie takiej awarii może wiązać się z trwałą utratą zdrowia lub życia.  

• Kierowca pojazdu ciężarowego, jakim jest podnośnik, podczas przemieszczania się po terenie planu, a zwłaszcza w obszarze cofania, ma ograniczaną widoczność. Dlatego wszystkie takie manewry powinny być zabezpieczane przez osoby wyposażone w kamizelki odblaskowe, odpowiednio przeszkolone w tym zakresie oraz posiadające własne źródła światła (nocą, we mgle etc.), a wszelkie manewry powinny być uprzednio omówione z kierowcą.
• Kierowca/operator podnośnika powinien być obligatoryjnie wyposażony w planowy system łączności radiowej (radiotelefon).

• Wszelkie awarie sieci przesyłowych wody, ciepła, pary technologicznej oraz wszelkie awarie związane z przesyłaniem gazu stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi i należy je niezwłocznie zgłaszać pod numerem telefonu alarmowego 112 (przy drobnych awariach wod.-kan. można telefonować do pogotowi technicznych ww. służb).

Specyfika lokacji:

Wiele miejsc, lokacji czy zakładów przemysłowych posiada swoją specyfikę przyjętych rozwiązań technicznych, infrastrukturalnych czy historię tego, co skrywa ziemia (np. stare piwnice, ziemianki, korytarze technologiczne, szamba, zasypane doły po wapnie gaszonym etc.). Plan jednego z filmów realizowanych ostatnio w stoczni Gdańskiej znajdował się bezpośrednio nad zbiornikami z paliwem płynnym i był obarczony szeregiem ograniczeń.

Na przykład w Warszawie do dziś funkcjonuje (i działa przez cały rok) magistrala zasilająca w parę technologiczną maszyny parowe usytuowane w centrum miasta (dokładniej w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych), a przesył pary bezpośrednio z jednego z kotłów elektrociepłowni Żerań odbywa się przez znaczną część miasta, w tym nad rzeką Wisłą.

Jak sobie pościelimy, tak się wyśpimy – wypadki podnośników na planach zdarzają się na szczęście rzadko, ale gdy już zaistnieją, mogą mieć bardzo poważne skutki. Zachęcamy do dokładnego sprawdzania terenu jeszcze zanim pojawi się na nim podnośnik.

Równie gorąco polecam wywiad z Jarosławem Konowrockim, poświęcony BHP pracy na wysokości i konieczności stosowania ochrony głowy podczas takich działań …