- ZASADY OGÓLNE
Jeżeli zauważysz osobę znajdującą się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jesteś świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności masz obowiązek niezwłocznego i skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu, dzwoniąc pod numery 999 lub 112.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Dz.U. 2020 poz. 882
2. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
Art. 162 Kodeksu karnego
„Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”
„Nie popełnia przestępstwa ten, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.”
3. OCHRONA PRAWNA
- Ochrona osób – osoba udzielająca pierwszej pomocy jest objęta ochroną prawną, analogicznie jak inni funkcjonariusze publiczni.
Art. 5 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym
„Osoba udzielająca pierwszej pomocy albo kwalifikowanej pierwszej pomocy, osoba wchodząca w skład zespołu ratownictwa medycznego, osoba udzielająca świadczeń zdrowotnych w szpitalnym oddziale ratunkowym, dyspozytor medyczny podczas wykonywania swoich zadań oraz wojewódzki koordynator ratownictwa medycznego wykonujący zadania, o których mowa w art. 29 ust. 5, korzystają z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2017 r. poz. 2204 oraz z 2018 r. poz. 20, 305 i 663) dla funkcjonariuszy publicznych.”
- Ochrona mienia – ochrona prawna osoby udzielającej pierwszej pomocy w przypadku poniesionej szkody na mieniu.
Art. 5 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym
„Osoba, o której mowa w ust. 1, może poświęcić dobra osobiste innej osoby, inne niż życie lub zdrowie, a także dobra majątkowe w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla ratowania życia lub zdrowia osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego”.
Od ratownika posiadającego kwalifikacje medyczne wymaga się nie tylko, aby ratował poszkodowanego w nagłym wypadku. Jego obowiązkiem jest również, by pomoc udzielana osobie poszkodowanej miała cechy pomocy kwalifikowanej i była wykonana w sposób najbardziej skuteczny.
4. UWAGI
Medyczny personel kwalifikowany
Od ratownika posiadającego kwalifikacje medyczne wymaga się nie tylko, aby podjął czynności ratunkowe w następstwie nagłego wypadku. Jego obowiązkiem jest także, by pomoc niesiona poszkodowanemu była udzielona w sposób kwalifikowany i wykonana jak najbardziej skutecznie.
5. PRAWO PRACY
Art. 209 Kodeksu pracy nakłada na pracodawców obowiązek wyznaczania i przekazywania pracownikom informacji o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy. Informacja ta powinna zawierać: imię i nazwisko, miejsce wykonywania pracy oraz numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej. Dobrą praktyką jest systematyczna aktualizacja listy po każdorazowym szkoleniu pracowników z zakresu udzielania pierwszej pomocy, jak również w przypadku zmian kadrowych lub lokalowych.
Należy pamiętać, że pracownicy, którzy podjęli działania z zakresu udzielania pierwszej pomocy, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji tych działań, pod warunkiem, że nie zaniedbali swoich obowiązków.
Ważnym elementem systemu udzielania pierwszej pomocy w zakładzie pracy jest również odpowiednie wyposażenie apteczek w niezbędne środki, adekwatne do występujących oraz potencjalnych zagrożeń, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności oraz liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu.
Cały system pierwszej pomocy powinien opierać się o zespół pracowników wyposażonych w odpowiednią wiedzę i predyspozycje do wykonywania czynności w tym zakresie. Chodzi głównie o to, by w zespole były osoby, które np. nie mdleją na widok krwi czy ran lub złamań.
Nie ma przepisów, które regulują częstotliwość czy zakres szkoleń dla osób wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy. Warto, aby dobrać szkolenie dla danej grupy, zgodnie ze środowiskiem pracy, w jakim będą się poruszać, uwzględniając potencjalne zagrożenia oraz kierując się historią zarejestrowanych wypadków i odniesionych urazów osób poszkodowanych.
Warte uwagi jest to, że nie tylko osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy mają obowiązek jej udzielania. Odpowiedzialność karna nie obejmuje osób, które w celu ratowania zdrowia lub życia innej osoby podejmują działanie, ale obejmuje osoby niepodejmujące żadnego działania.
